Quản thị trường tiền số hơn 220 tỉ USD cách nào?

Huy động vốn từ thị trường tiền số

Ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), nêu vấn đề tại Diễn đàn thị trường tài sản số, từ xu hướng tới bứt phá, do NIC phối hợp với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), Hiệp hội Blockchain và tài sản số (VBA), tổ chức ngày 2-10 tại Hà Nội.

Theo ông Huy, bối cảnh kinh tế số toàn cầu đang chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ, trong đó tài sản mã hóa - tiền số nổi lên với tốc độ tăng trưởng nhanh chưa từng có.

Số liệu từ Chainalysis cho thấy giá trị giao dịch tiền số trên chuỗi tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương tăng từ 81 tỉ USD/tháng vào giữa năm 2022 lên 244 tỉ USD/tháng vào cuối năm 2024.

Với tốc độ tăng trưởng nhanh chóng, khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã trở thành thị trường phát triển tiền số nhanh nhất thế giới.

Trong đó Việt Nam đứng thứ ba trong khu vực, với dòng vốn chảy vào thị trường tiền số, tài sản mã hóa vượt 220 tỉ USD.

Nhưng phần lớn hoạt động giao dịch tiền số của Việt Nam diễn ra trên các sàn quốc tế, gây tổn hại về thuế, ảnh hưởng đến công tác phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố, phòng chống tội phạm công nghệ cao. Điều này đặt ra yêu cầu xây dựng thị trường tiền số trong nước minh bạch, có kiểm soát và bảo vệ quyền lợi các bên liên quan, ông Huy nêu vấn đề.

Chia sẻ về bức tranh tài sản mã hóa toàn cầu, ông Phan Đức Trung, Chủ tịch VBA, đánh giá token (mã) hóa tài sản thực đang trở thành xu hướng không thể đảo ngược.

Dự báo quy mô tài sản mã hóa, tài sản số toàn cầu đạt 19.000 tỉ USD vào năm 2033, tương đương hơn 10% GDP toàn cầu.

Xu hướng này ngày càng rõ nét khi hàng loạt dự án do các định chế tài chính hàng đầu thế giới triển khai như JPMorgan vận hành Tokenized Collateral Network với khối lượng giao dịch tích lũy hơn 1.500 tỉ USD, giá trị giao dịch trung bình 2 tỉ USD/ngày trong năm 2025.

Ông Trung nhận định: "Chúng ta đang ở kỷ nguyên token hóa. Đây là một bước đột phá trong đổi mới tài chính, có thể so sánh với sự ra đời của quỹ tương hỗ vào thập niên 1970, và quỹ hoán đổi danh mục (ETFs) vào thập niên 1990.

Với các khuôn khổ pháp lý phù hợp, tác động của mã hóa tài sản sẽ trở nên phổ biến hơn nhiều, cho phép bất kỳ loại tài sản nào cũng có thể được số hóa và giao dịch trên blockchain".

Thí điểm cho 5 tổ chức lập sàn giao dịch tiền số

Tại Việt Nam, ông Tô Trần Hòa, Phó trưởng Ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước - cho hay Nghị quyết 05 năm 2025 của Chính phủ về thí điểm thị trường tài sản mã hóa là nền tảng quan trọng cho việc hình thành thị trường tài sản mã hóa trong nước.

Nghị quyết quy định rõ điều kiện phát hành, yêu cầu doanh nghiệp phát hành phải là pháp nhân tại Việt Nam và dựa trên tài sản thực, đồng thời thiết lập các chuẩn mực chặt chẽ đối với tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa (VASP).

Theo đó, Chính phủ cho phép 5 tổ chức được thí điểm lập sàn giao dịch tài sản mã hóa, tiền số trong 5 năm. Các VASP phải có vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỉ đồng, tỉ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài không vượt quá 49%, và hạ tầng công nghệ đáp ứng chuẩn an toàn cấp độ 4 trên thang 5 cấp độ.

Ngoài việc cung cấp dịch vụ giao dịch và lưu ký, doanh nghiệp buộc phải công bố thông tin minh bạch, tách bạch tài sản khách hàng, có cơ chế giải quyết tranh chấp và bồi thường khi có sự cố.

Ông Hòa cho rằng cơ chế thí điểm này không chỉ mở đường cho đổi mới sáng tạo, mà còn đóng vai trò bộ lọc, loại bỏ những mô hình tiềm ẩn rủi ro. Nhờ đó, thị trường có thể vận hành minh bạch, tạo niềm tin cho nhà đầu tư trong và ngoài nước, đồng thời giúp Việt Nam hội nhập với tiêu chuẩn quốc tế trong quản lý tài sản mã hóa.

Còn theo thượng tá Nguyễn Thành Chung, Phó trưởng Phòng 4, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an, Nghị quyết 05 và Luật Công nghiệp công nghệ số sẽ là căn cứ quan trọng giúp tăng cường hiệu quả công tác phòng chống tội phạm công nghệ.

Ông Chung cho hay các tài sản mã hóa đang có xu hướng bị lợi dụng để huy động vốn trái phép và các hoạt động trái phép khác trên không gian mạng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng an ninh quốc gia, trật tự xã hội, thất thoát thuế.

Trong 5 năm (2019 - 2024) đã phát hiện gần 20.000 vụ lừa đảo, liên quan đến hơn 17.000 đối tượng, gây thiệt hại trên 12.000 tỉ đồng. Trong các vụ án, vụ việc lừa đảo chiếm đoạt sản trên không gian mạng, phần lớn tiền do phạm tội mà có được chuyển thành tài sản mã hóa thông qua giao dịch trao đổi, mua bán ngang hàng, được tổ chức tại các sàn quốc tế như Binance, HTX, OKX… với giá trị giao dịch hằng ngày lên tới hàng ngàn tỉ đồng.

Vì vậy, việc cấp phép các sàn giao dịch tài sản mã hóa nội địa không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố mà còn trực tiếp đảm bảo quyền lợi khách hàng khi có tranh chấp xảy ra, đại diện A05 cho biết thêm.

Nguồn: tuoitre.vn